« önceki sonraki »
Sayfa: 1 ... 40 41 42 43 44 [45] 46 47 48 49 50 ... 124   Aşağı git

Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 528629 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #440 : 30 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 28/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
papak, -ğı isim Genellikle Azerbaycan ve Kafkasya'da giyilen, kuzu derisinden veya yününden yapılan, uzun tüylü başlık: "Üst baş direğinden gocuğunu, papağını aldı, çizmelerinin kenar kürklerini düzledi."- Nezihe Araz.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kakofoni Fransızca cacophonie edebiyat "Bazı sözlerde, söz öbeklerinde, boğumlanma yerleri aynı veya birbirine yakın seslerin tekrarlanması sonucu söyleyişin güçlüğe uğraması, kulağı rahatsız etmesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ses uyumsuzluğu karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, kakofoni yerine, ses uyumsuzluğu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar: Sayın Başkan, Sayın Hocam, Sayın Vali.

Günün atasözü/deyimi :
yanına salavatla yaklaşılmak
Birinin yanına korkarak, çekinerek gitmek.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #441 : 30 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 29/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
uyaroğlu isim, halk ağzında (uya'roğlu) Bulunduğu ortama ve koşullara kolaylıkla uyum sağlayan kimse.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
narsisizm Fransızca narcissisme ruh bilimi "Kişinin kendi bedensel ve ruhsal benliğine karşı duyduğu hayranlık ve bağlılık, narsistlik." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca özseverlik karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, narsisizm yerine, özseverlik ısıl sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sayılardan sonra sıra bildirmek için nokta konur: 3. (üçüncü), 15. (on beşinci); II. Mehmet, XV. yüzyıl; 4. Levent.

Günün atasözü/deyimi :
cömertle nekesin harcı birdir
Cimri, ucuz diye her şeyin kötüsünü alır, bunlar işe yaramadıklarından veya çarçabuk bozulduklarından yenilerini almak zorunda kalır ve birkaç kez para harcar; cömert ise bir kez çok para verip her şeyin iyisini alır. Sonuç olarak cimri de, cömert de aynı parayı harcamış olur.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #442 : 30 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sigara tiryakisi isim Sigaraya aşırı düşkün olan kimse: "Durdum. Öksürdü. Sigara tiryakilerinin öksürüşüydü bu."

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
müzikolog Fransızca musicologue "Müzik bilimi alanında araştırmalar yapan bilgin veya uzmantık " anlamındaki bu söz için Kurumumuzca müzik bilimci karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, müzikolog yerine, müzik bilimci sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Örnek niteliğindeki kelimelerle başlayan cümlelerde de ilk harf büyük yazılır: "Et-, ol-" fiilleri, dilimizde en sık kullanılan yardımcı fiillerdir.

Günün atasözü/deyimi :
edebi edepsizden öğren
Edepsizin yaptığı işlerin yapılmaması gereken işler olduğunu düşünmekle doğru yolu bulmuş, böylece edebi edepsizden öğrenmiş olursun.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #443 : 31 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 31/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mütedair sıfat Arapça (müteda:ir) Ait, için, dolayı, üzerine, ... ile ilgili: "Bu meseleye mütedair verdiğim cevapları, şu suretle hülasa edebilirim." -Atatürk.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
müzikoloji Fransızca musicologie "Müzik konularını, bilimsel yöntemlerle inceleyen bilim." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca müzik bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, müzikoloji yerine, müzik bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Latin harflerini kullanan dillerdeki özel adlar dilimizde özgün biçimleriyle yazılır: Beethoven, Cervantes, Molière, Shakespeare; Bologna, Buenos Aires, New York, Rio de Janerio.

Günün atasözü/deyimi :
tırhallı, hep bir hâlli
Aynı şartlar altında bulunanların aynı durumda olduklarını anlatmak için söylenen bir söz.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #444 : 01 Haziran 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 01/06/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
acil sıfat Arapça (a:cil) Hemen yapılması gereken, ivedi, ivedili, evgin, müstacel: "Mühim hadiselerin yanı sıra, acil durumların da şaşmaz adresiydi Celâl." -Elif Şafak.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
abonman Fransızca abonnement "Bir satıcı veya kamu kuruluşu ile alıcılar arasında yapılan anlaşma." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca sürdürüm karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, abonman yerine, sürdürüm  sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saat ve dakika bildiren sayılar metin içinde yazıyla da yazılabilir: saat dokuzu beş geçe, saat sekizi on dakika üç saniye geçe, mesela saat onda.

Günün atasözü/deyimi :
fiile koymak
Eyleme geçirmek
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #445 : 02 Haziran 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/06/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yeşil saha isim Futbol oynanan alan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
adisyon Fransızca addition "Ödenecek ücretin dökümünü ve tutarını gösteren kâğıt, hesap pusulası." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca hesap karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, adisyon yerine, hesap  sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Hayvanlara verilen adlar büyük harfle başlar: Boncuk, Fındık, Minnoş, Pamuk.

Günün atasözü/deyimi :
geriye bırakmak
Tehir etmek.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #446 : 04 Haziran 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 03/06/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
alan talan sıfat Karmakarışık, allak bullak, darmadağınık: "Ortaya bir kucak çamaşırla orta yaşlı, saçları alan talan bir Musevi kadını çıktı." -Hüseyin Rahmi Gürpınar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
irredantizm Fransızca irrédentisme "Dil, gelenek, görenek ve çeşitli kültür değerleri bakımından bir birlik gösterdiği hâlde ana yurt dışında kalmış halkın yaşadığı toprakları ana yurt sınırları içine almak düşüncesi." anlamındaki bu söz için
Kurumumuzca kurtarımcılık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, irredantizm yerine, kurtarımcılık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yer (kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt, cadde, sokak vb.) adları büyük harfle başlar: Asya, Afrika; Güneydoğu Anadolu, Yakın Doğu; İstanbul; Ürgüp; Çayırbağı, Akçaköy; Bahçelievler; Atatürk Bulvarı; Sankiyedim Sokağı.

Günün atasözü/deyimi :
elinde olmak
1. Bakımı, gözetimi altında olmak. 2. mecaz Egemenliği altında, yetkisinde olmak.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #447 : 07 Haziran 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/06/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sarak, -ğı isim mimarlık Yapı yüzeylerinde yatay, enli, az çıkıntılı, süslü veya düz silme. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
santra Fransızca centre "spor 1. Futbol, basketbol vb. oyunların sahasında ortada bulunan ve başlama vuruşu veya atışının yapıldığı noktanın merkez olduğu alan, santra yuvarlağı. 2. Futbolda oyuna ilk başlamada veya her golden sonra topu orta yuvarlağın merkezinde yeniden oyuna sokmak için yapılan vuruş." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca orta yuvarlak karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, santra yerine, orta yuvarlak sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Özel ada dâhil olmayan şehir, il, ilçe, bucak, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar: Sivas şehri, Konya ili, Etimesgut ilçesi, Uzungöl beldesi, Taflan köyü vb.

Günün atasözü/deyimi :
çağ açmak
Herhangi bir bakımdan öncekilerden farklı olan yeni bir evrensel gidişe yol açmak.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #448 : 07 Haziran 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 05/06/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
aylak sıfat İşsiz, boş gezen, avare (kimse).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
moralist Fransızca moraliste "felsefe Her şeyi ahlak açısından değerlendiren." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ahlakçı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, moralist yerine, ahlakçı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Alıntı kelimelerin bazılarına ünlüyle başlayan ek getirildiğinde sonlarındaki ünsüzler yumuşamaz: ahlak / ahlakın, cumhuriyet / cumhuriyete, evrak / evrakı, hukuk / hukuku, ittifak / ittifaka, sepet / sepeti, tank / tankı.

Günün atasözü/deyimi :
acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır
Bir şeyi uzun süre elde edemeyen kimse, daha sonra o şeyden ne kadar çok edinirse edinsin yine kendisine yetmeyeceği sanır.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #449 : 07 Haziran 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/06/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
belirsizlik , -ği isim Belirsiz olma durumu, belgisizlik, müphemiyet, vuzuhsuzluk: "Belirsizliği yenebilmesi için önce onu nerede bulabileceğini bilmesi gerekiyordu." -Elif Şafak.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
moralizm Fransızca moralisme "felsefe Ahlakı bir araç değil, bir amaç sayan öğreti." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ahlakçılık karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, moralizm yerine, ahlakçılık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sonlarında p, ç, t, k ünsüzleri bulunan tek heceli kelimelere ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde genellikle yumuşama olmaz: ak / akı, at / atı, ek / eki, et / eti, göç / göçü, ip / ipi, kaç / kaçıncı, kök / kökü, ok / oku, ot / otu, saç / saçı, sap / sapı, suç / suçu, süt / sütü, bük / bükü.

Günün atasözü/deyimi :
sinerji yaratmak
Bir sonuca katkısı olabilecek birkaç etkeni bir arada harekete geçirerek güç elde etmek.
Deyim
Kayıtlı
Sayfa: 1 ... 40 41 42 43 44 [45] 46 47 48 49 50 ... 124   Yukarı git
« önceki sonraki »