Gönderen Konu: ŞAMANİZM ÜZERİNE BİLGİLER-II  (Okunma sayısı 5331 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Tanrıkut1964

  • Ziyaretçi
ŞAMANİZM ÜZERİNE BİLGİLER-II
« : 02 Şubat 2007 »
Şamanizm, genel olarak ruhsal gelenek/uygulamalar bütünü. Şamanizmin tanımında bilim adamları aynı fikirde değildir, bu hem şamanizmin içinde barındırdığı farklı yön ve öğelerden hem de şamanizmin çok farklı coğrafyalarda aynı temelde ama çok farklı şekillerde var olmasından kaynaklanmaktadır.

İnsanlığın en eski sihir inanışlarından biridir. Orta Asya ve Sibirya Şamanlığı içinde Altaylılar, özellikle Türkler en önemli kolu oluşturur. Türk inançlarında Gökdemircisi vardır ve o Şamanların tanrısı sayılır. Gökdemircisi yaptığı mucizeli aynalardan yere atar. Yeryüzündeki şamanlar bunları alır ve Şamanlık takımına ilave ederler Eskiçağ ve Ortaçağ’daki çok yaygın olan sihirlerden farkı, onların kişisel olmalarına karşılık, şamanlığın başta Orta Asya ve Kuzey Asya halkları olmak üzere, Tunguzlar’da, Moğollar’da, Mançular’da, Laponlar’da, Eskimolar’da, Vogullar’da, Ontiyaklar’da, Samoyedler’de, Kafkaslar’da, Hindistan’da, Çin’de, Japonya’da, Endonezya’da, Malezya’da, Polinezya’da, Avustralya’da, Büyük Okyanus’un öbür adalarında, Alaska’da, Grönland ve İzlanda’da, Kuzey Amerika’da, Guyana’da, Amazon bölgesinde ve Afrika’nın birçok yerinde (ufak tefek ayrılıklar bir yana) temel ilkeler değişmemek koşuluyla az yada çok kalabalık cemaat’ın bulunmasıdır. Şamanlığın ne zaman ortaya çıktığı, ne gibi değişiklikler geçirdiği kesin olarak bilinmemektedir.

Tarih ve din bilimi açısından, Şamanizm' in köken olarak anaerkil dönemde ortaya çıktığı tahmin edilmektedir, şaman sözcüğü için üç farklı görüş öne sürülmektedir ;
Şaman kavramı, Hindistan’daki Pali dilinde ruhlardan esinlenen kişi anlamına gelen "samana" sözcüğünden türemiştir,
Şaman kavramının kaynağı, Sanskritçe’de budacı rahip anlamına gelen samana sözcüğüdür,
Şaman kavramı, Mançu dilinde oynayan zıplayan, bir iş görürken sürekli olarak hareket eden anlamındaki saman kavramından gelir.
İnanç ve İbadetleri

Çin kaynaklarından anlaşıldığına göre eski Orta-Asya Şamanizm' inin temelleri Gök-Tanrı, Güneş, yer, su, atalar ve ocak (ateş) kültleridir.Bu bağlamda Asya halklarının inandığı Şamanlığın temelinde insan ve doğanın birlik ile beraberliği ve uyumu düşüncesi yer alır.


Şaman

Şaman, Gök Tanrı tarafından bu göreve getirildiğine (güçlerle donatıldığına), Tanrı ile insanlar arasında aracı olduğuna, bazı tanrısal nitelikler, gizli bilgiler taşıdığına inanır.

Şaman her şeyden önce, kendi özel yöntemiyle ulaştığı “kendinden geçme” (vecd) durumunda, ruhunun göklere yükselmek, yeraltına inmek ve oralarda dolaşmak için bedeninden ayrıldığını hisseden bir “aşkınlık” (trans) ustasıdır. Bütün şamanların derin sezgileri, geniş düş güçleri vardır. Derin bir coşkunluğa kapılarak kendinden geçer, bütün gökleri, yeraltı dünyasını gezdiğine, ruhların yaşayışlarını gördüğüne, bütün gizli alemleri dolaştığına inanır. Şaman vecd sırasında, ruhları egemenliği altına alarak, ölüler, doğa ruhları (cinler-periler) ve şeytanlarla ilişki kurar. Böylece ruhlar ve tanrılar dünyasıyla doğrudan ve somut ilişkilere girişen şaman, bir çok ruha sahip olur. Çoğunlukla hayvan biçiminde düşünülen söz konusu ruhlar, Sibirya halklarında ve Altay’larda ayı, kurt, geyik, tavşan, çeşitli kuşlar, (özellikle kartal), baykuş, karga suretinde görünebilirler. Ayrıca, büyük böcek, ağaç, toprak, ateş olarak ta ortaya çıkabilirler. Şaman, gerektiğinde bütün yardımcı ruhları dünyanın dört bucağında bile olsalar çağırabilir. Bu çağrıyı davul veya tefini çalarak yapar.

Şamanlık sonradan kazanılan bir görev değildir ; şaman olacak kimsenin, bir şamanın soyundan gelmesi gerekir. Şaman olmak için gerekli belirtileri taşıyan çocuk, belirli bir yaşa gelince eski bir şamanın eğitimine bırakılıp gerekli ön bilgileri edinir. Şamanın denetimi altında bir sınavdan geçtikten sonra şamanlık yetkisi alıp dinsel tören, bayram şöleni, kurban töreni, dua okuma v. b. görevlere başlar. Şaman bu görevler sırasında ; her parçası, üzerine takılan her maddesi, her şekli ayrı bir varlığın sembolü olan garip (özel) giysiler, külahlar giyer, maske takar ve yine özel bir şekilde hazırlanmış davulunu ya da tefini çalar. Kendinden geçinceye, başka bir deyişle, tanrılarla ve ruhlarla temas sağlayıncaya kadar zıplar, sıçrar, garip sesler, hayvan sesleri çıkarır, söylenir, yalvarır, yerlerde sürünür, bazen de bayılarak düşer. Şamanın okuduğu “hayır dualar”a alkış denir, şamandan alkış alan bir kimse dileklerinin yerine geleceğine inanır.

Bu konularda en ciddi çalışmalar yapan araştırmacılar ; Orta ve Kuzey Asya topluluklarında  yaşamın daha çok “şaman” çevresinde yoğunlaştığını, fakat bu durumun bütün  etkinlikleri şamanın yönettiği anlamına gelmediğini, bazı yerlerde tanrılara kurban sunucuların “şaman” olmadıklarını, aile reislerinin bile bu işi yapabildiklerini, her sihirle uğraşanın “şaman” sayılmadığını, hastalara şifa vermenin samanlığın temel özelliklerinden biri olmakla birlikte, her şifa sunucunun da şaman olmadığını öne sürmektedirler.


Tanrılar

Şamanizmde tanrılar “iyilik” ve “kötülük” tanrıları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ruhlar da tanrılar gibi iyi ve kötü ruhlar olarak vasıflandırılırlar. Eski Türkler’de iyi ruh “Bay Ülgen”, kötü ruh “Erlik” diye adlandırılmıştır. “Bay Ülgen” aynı zamanda iyi ruhların başında bulunan, onlara emir veren bir tanrıdır.

Şamanizmin bütün çeşitlerinde Tanrı-doğa-insan arasında sürüp giden kopmayan bir bağlantının bulunduğu inancına rastlanır. Bu yaygın inanca göre tanrılar insanları yönetimleri altındaki ruhlarla etkilerler: Bir Tanrı insana doğrudan buyruk göndermez, gerekli yasakları koymaz. Bütün tanrılar çeşitli maddelerden yapılan eşyalarla tasvir edilir. Bunlar bazı yerlerde altından, keçeden, paçavradan yapılmış olabilir.
[değiştir]

Tören

Şamanizmde törenler de genel olarak ikiye ayrılmaktadır ; belirli günlerde yapılanlar veya önceden belirlenmemiş törenler. Bu törenlerde, çeşitli halkların inanç, gelenek ve göreneklerine göre farklılıklar olmakla birlikte mutlaka kurban adeti vardır. At ve koyun dışında kan akıtılarak sunulan kanlı kurban bilinmemektedir. Kutsal sayılan bir yere bir değere bir şey sunmak, eşya adamak, şamanın davuluna, kutsal ağaçlara bez bağlama ; çeşitli maddelerden yapılantanrı tasvirlerine (töz, ongon, tangara, eren ) yemek sunma, ateşe içki dökme ya da atma kansız kurbandır. Kansız kurbanların bir başka biçimi de ruhlara adanıp kırlara salıverilen hayvanlardır. Samanlıkta kurbansız tören de, törensiz kurban da yoktur.

Şamanlığın başka bir özelliği de edebiyat alanındaki etkisidir. Orta Asya halklarından Buryatlar arasında şamanlar zengin bir sözlü destan edebiyatının koruyucuları olmuşlardır. Yakutlar’da halkın kullandığı sözcük sayısı 4000’i geçmezken şamanların sözcük dağarcığı 12. 000’dir.

Çevrimdışı senem

  • Yeni Üye
  • *
  • İleti: 2
Ynt: ŞAMANİZM ÜZERİNE BİLGİLER-II
« Yanıtla #1 : 15 Haziran 2007 »
merhaba arkadasım ben turklerın eskı dını ve şamanlıgı oldukca merak edıyorum buradan da sızın bu konuyla ılgılı yazdıgınız yazılardan okudum fakat merak ettıgım bır konu var hala daha goktanrı dınıne mensup kısıler varmı muslumanlıgı degılde gok Tanrı yada samanızm benzerı ınanıslarını surduren bunlar ısıgında yasayan turkler varmı ? bu konu hakkında bır sey bulamadım yazılarınızda. Evet bu ınancların etkılerını hala goruyoruz fakat bu dın mensuplarını goremıyorum. Bu konuda bır bılgısı olan varsa ve yazarsa cok sevınırım

Çevrimdışı TÜRK-KAN

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2182
  • UÇMAĞA VARDI, TANRI DAĞLARINDA!
Ynt: ŞAMANİZM ÜZERİNE BİLGİLER-II
« Yanıtla #2 : 15 Haziran 2007 »
merhaba arkadasım ben turklerın eskı dını ve şamanlıgı oldukca merak edıyorum buradan da sızın bu konuyla ılgılı yazdıgınız yazılardan okudum fakat merak ettıgım bır konu var hala daha goktanrı dınıne mensup kısıler varmı muslumanlıgı degılde gok Tanrı yada samanızm benzerı ınanıslarını surduren bunlar ısıgında yasayan turkler varmı ? bu konu hakkında bır sey bulamadım yazılarınızda. Evet bu ınancların etkılerını hala goruyoruz fakat bu dın mensuplarını goremıyorum. Bu konuda bır bılgısı olan varsa ve yazarsa cok sevınırım

Sayın Kandaşım

Öncelikle Otağımıza hoş geldiniz.

Sorunuza gelirsek günümüzde Atalarımızın Gök Tanrı inancını sürdüren soydaşlarımız mevcuttur. Bilhassa Sibirya Türklerinin mühim bir kısmı hala bu eski Türk İnancını devam ettirmektedirler. Tuva Türkleri, Saha(Yakut) Türkleri, Hakas Türkleri, Şor Türkleri, Altay Türkleri, Dolgan Türkleri Gök Tanrı inancına mensup olan kandaşlarımızdır.

Esenlikler

TTK


 



 
23 EKİM 2023'DE, ELİM BİR TRAFİK KAZASI SONUCU, UÇMAĞA VARDI.
ŞİMDİ; TANRI DAĞINDA, ATALAR YURDUNDA, ATSIZ ATA MAKAMINDA, BAŞBUĞLAR OTAĞINDA, ERİNÇ İÇERİSİNDE!

Çevrimdışı senem

  • Yeni Üye
  • *
  • İleti: 2
Ynt: ŞAMANİZM ÜZERİNE BİLGİLER-II
« Yanıtla #3 : 19 Haziran 2007 »
cevap ıcın tesekkur ederım. Peki  gok Tanrı ınancının özellıklerını butun kurallarını gerektırdıklerını a dan z ye nereden ogrenebılırm + buradakı yazılarda şamanların (burada kastedılen sanırım dın adamları KAM lar) sonradan olmaddıgını okudum pekı ya sonradan bu ınancı benımseyenler onlar ıcınde gecıs soz konusu degılmı ?

Kök-Börü

  • Ziyaretçi
Ynt: ŞAMANİZM ÜZERİNE BİLGİLER-II
« Yanıtla #4 : 19 Haziran 2007 »
cevap ıcın tesekkur ederım. Peki  gok Tanrı ınancının özellıklerını butun kurallarını gerektırdıklerını a dan z ye nereden ogrenebılırm + buradakı yazılarda şamanların (burada kastedılen sanırım dın adamları KAM lar) sonradan olmaddıgını okudum pekı ya sonradan bu ınancı benımseyenler onlar ıcınde gecıs soz konusu degılmı ?


Öncelikle İlteriş Türkçüler Teşkitatının kurucu üyeleri arasında Gerçek  Hakas Kam'ının yeraldığını bilmenizi isterim..

Şamanlığın kan yolu ile geçtiğini yani kuşaklararası olduğunu belirtmemiz gerekir...Buda sonradan Şaman olunamayacağına işaret eder.

Kısaca anlamanız için konu başlıklarını link vererek ekliyorum..Tüm sorularınıza cevap bulabilirsiniz..

Gök-Tanrı dini ile ilgili 3 bölüm halinde konu başlığım var;

Sırasıyla

http://www.hunturk.net/forum/index.php/topic,1563.0.html
http://www.hunturk.net/forum/index.php/topic,1562.0.html
http://www.hunturk.net/forum/index.php/topic,1561.0.html

Kutsal Atalar Mağarası Kültü çok önemlidir;
http://www.hunturk.net/forum/index.php/topic,1809.0.html

Nasıl Şaman Olunur/Kam Kimdir;
http://www.hunturk.net/forum/index.php/topic,1800.0.html

Hakas Türklerinde Kamlık İnancı I-II
http://www.hunturk.net/forum/index.php/topic,1678.0.html
http://www.hunturk.net/forum/index.php/topic,1677.msg9644.html#msg9644

Esen Kalın.